English-Thai: NECTEC's Lexitron Dictionary | |
---|---|
ดีเอ็นเอ | (n.) DNA See also: deoxyribonucleic acid Syn. กรดดีออกซีไรโบนิวคลิอิก |
อังกฤษ-ไทย: ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน | |
---|---|
DNA (deoxyribonucleic acid ) | ดีเอ็นเอ (กรดดีออกซีไรโบ-นิวคลีอิก) [พฤกษศาสตร์ ๑๘ ก.พ. ๒๕๔๕] |
deoxyribonucleic acid (DNA) | กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก (ดีเอ็นเอ) [พฤกษศาสตร์ ๑๘ ก.พ. ๒๕๔๕] |
replication | ๑. การพับทบ๒. การทำซ้ำ๓. การถ่ายแบบ (ดีเอ็นเอ) [แพทยศาสตร์ ๖ ส.ค. ๒๕๔๔] |
อังกฤษ-ไทย: คลังศัพท์ไทย โดย สวทช. | |
---|---|
DNA | ดีเอ็นเอ (Deoxyribonucleic acid)ดีเอ็นเอ มีชื่อเต็มคือ กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก (deoxyribonucleic acid) มีหน้าที่เป็นที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต มี 2 กระบวนการเข้ามาเกี่ยวข้องในการทำหน้าที่ของดีเอ็นเอ ซึ่งจะช่วยให้มีการถ่ายทอดลักษณะต่างๆ ไปยังรุ่นลูก คือ |
Primer | ดีเอ็นเอสายเดี่ยวสายสั้นๆ สามารถไปจับปลายของดีเอ็นเอตั้งต้นแต่ละสายprimer ถูกประยุกต์ใช้ในการเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอในหลอดทดลอง (Polymerase chain reaction, PCR) ในการทำ PCR ซึ่งปฏิกิริยาในหลอดทดลองประกอบด้วยดีเอ็นเอตั้งต้น (ดีเอ็นเอ 2 สายจับกัน) primer 2 สาย DNA polymerase (เอนไซม์ที่พบในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตทำหน้าที่สร้างดีเอ็นเอสายใหม่ต่อจาก primer โดยการคัดลอกจากดีเอ็นเอตั้งต้น) dNTPs (deoxynucleotide triphosphates เป็นหน่วยย่อยของดีเอ็นเอนำไปต่อโดย DNA polymerase เพื่อสร้างดีเอ็นเอสายใหม่) หลังจากนั้นปฏิกิริยาถูกควบคุมอุณหภูมิและเวลาเป็นรอบๆ โดยใช้เครื่องควบคุมอัตโนมัติ โดยแต่ละรอบเริ่มจากควบคุมอุณหภูมิและเวลาให้ดีเอ็นเอ 2 สายที่จับกันแยกออกจากกันเป็นดีเอ็นเอสายเดี่ยว 2 สาย แล้วควบคุมอุณหภูมิและเวลาให้ primer แต่ละสายจับกับดีเอ็นเอสายเดี่ยว แล้วควบคุมอุณหภูมิและเวลาอีกครั้งให้ DNA polymerase สร้างดีเอ็นเอสายใหม่ต่อจาก primer ดังนั้นเมื่อผ่านรอบแรกดีเอ็นเอเพิ่มขึ้น 2 เท่า และเมื่อเข้ารอบสองดีเอ็นเอที่เพิ่มขึ้น 2 เท่าในรอบแรกจะกลายเป็นดีเอ็นเอตั้งต้นของรอบสอง ทำให้เมื่อควบคุมอุณหภูมิและเวลาหลายๆ รอบดีเอ็นเอจะเพิ่มขึ้น 2 ยกกำลัง n เท่า เมื่อ n คือ จำนวนรอบ เนื่องจากใช้เวลาเพียงไม่กี่นาทีในแต่ละรอบ ทำให้เมื่อผ่านไปเป็นชั่วโมง ดีเอ็นเอจะเพิ่มขึ้นมากมายเพียงพอต่อการนำไปศึกษา ดังนั้น primer ช่วยให้การเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอประสบผลสำเร็จ |
Vector | ดีเอ็นเอพาหะพลาสมิดตามธรรมชาติที่แยกได้จากแบคทีเรียมีการพัฒนาจนกลายเป็นดีเอ็นเอพาหะที่เหมาะสมใช้ในงานพันธุวิศวกรรม โดยพลาสมิดทำให้ดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะที่ต้องการสามารถเพิ่มจำนวนและแสดงออกได้ในเซลล์ที่ต้องการแสดงออกซึ่งลักษณะนั้น เริ่มแรกตัดพลาสมิดและดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะที่ต้องการด้วยเอนไซม์ตัดจำเพาะ แล้วเชื่อมต่อดีเอ็นเอทั้ง 2 ตัวอย่างด้วยเอนไซม์ ligase หลังจากนั้นส่งถ่ายเข้าสู่เซลล์ (transformation) ตัวอย่างพลาสมิดที่นิยมใช้ได้แก่ พลาสมิด pUC ซึ่งมีส่วนประกอบคือ ยีน B-galactosidase (lac Z) ยีนต้านทานต่อยาปฏิชีวนะแอมพิซิลิน ลำดับเบสที่จำเพาะของเอนไซม์ตัดจำเพาะหลายชนิดเรียงตัวซ้อนกันอยู่ในบริเวณยีน lac Z โดยมีลำดับเบสที่จำเพาะของเอนไซม์เพียง 1 ตำแหน่งต่อ 1 เอนไซม์ ดังนั้นบริเวณนี้จึงใช้เป็นที่เชื่อมต่อกับดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะที่ต้องการเรียกบริเวณนี้ว่า multiple cloning site |
Clone | โคลน , วิธีการหรือกระบวนการที่ใช้สร้างสิ่งที่เหมือนกันโดยสมบูรณ์ ซึ่งอาจจะเป็นดีเอ็นเอ ยีน เซลล์ หรือสิ่งมีชีวิตก็ได้ นอกจากนี้ยังอาจหมายถึง สิ่งที่สร้างขึ้นมาจากกระบวนการดังกล่าวได้อีกด้วย คำว่า โคลน มีที่มาจากคำในภาษากรีกที่แปลง่า กิ่งก้าน [เทคโนโลยีชีวภาพ] |
messenger RNA (mRNA) | อาร์เอ็นเอนำรหัส, อาร์เอ็นเอที่ถูกสร้างขึ้นจากดีเอ็นเอเพื่อนำเอารหัสในการสร้างโปรตีนออกมาสร้างโปรตีนที่ไซโทพลาซึม [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
Chromosome | โครโมโซมดีเอ็นเอของคนซึ่งประกอบด้วยยีนจำนวนมากซึ่งกำหนดลักษณะที่แสดงออก มีความยาวมากถ้าเอามาทำเป็นเส้นตรงจะมีความยาวมากกว่าเซลล์ ดังนั้นจะต้องมีวิธีบรรจุดีเอ็นเอทั้งหมดเข้าไปในเซลล์ วิธีที่ใช้คือให้เดีเอ็นเอซึ่งมีประจุลบเนื่องจากมีหมู่ฟอสเฟตยื่นออกมาโดยรอบทบกันไปมา แต่เนื่องจากประจุลบนั้นผลักกันเอง ทำให้เซลล์ต้องใช้โปรตีนที่มีประจุบวกเรียกว่า histone มาเป็นแกนกลางในการพันทบกัน ซึ่งดีเอ็นเอจะพันทบกันไปมาหลายชั้นอย่างแน่นมากจนได้เป็นแท่งของดีเอ็นเอที่มีขนาดพอที่จะบรรจุในเซลล์เรียกว่า โครโมโซม |
Gene | ยีนเนื่องจากการทำงานของเซลล์สิ่งมีชีวิตอาศัยการทำงานของโปรตีนมากมายหลายชนิด ดังนั้นดีเอ็นเอจึงประกอบด้วยรหัสสำหรับการสร้างโปรตีนจำนวนมาก รหัสหนึ่งชุดของดีเอ็นเอสำหรับการสร้างโปรตีนแต่ละชนิดเรียกว่า ยีน ในกระบวนการสร้างโปรตีนเริ่มต้นด้วยยีนถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) เรียกกระบวนการนี้ว่า transcription หลังจากนั้นรหัสของ mRNA แปลเป็นกรดอะมิโนเรียกกระบวนการนี้ว่า translation เมื่อกรดอะมิโนที่ได้มาต่อกันจะกลายเป็นโปรตีนตามชนิดที่เซลล์ต้องการ |
Genetic engineering | พันธุวิศวกรรมงานด้านพันธุวิศวกรรมเป็นงานเกี่ยวกับการทำให้สิ่งมีชีวิตมีลักษณะตามต้องการโดยอาศัยการส่งถ่ายดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะดังกล่าวเข้าไปในสิ่งมีชีวิตนั้น ดังนั้นงานด้านพันธุวิศวกรรมต้องอาศัยหลายขั้นตอนจนกว่าจะได้สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตามต้องการ ขั้นตอนหลักๆ ได้แก่ การสกัดแยกดีเอ็นเอทั้งหมดจากเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตามต้องการแสดงออกอยู่แล้วตามธรรมชาติ การแยกเอาเฉพาะดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการออกจากดีเอ็นเอที่แยกได้ดังกล่าวทั้งหมด การเชื่อมต่อดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการเข้ากับดีเอ็นเอพาหะ (ดีเอ็นเอที่ทำให้ดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการเพิ่มจำนวนและแสดงออกได้ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการแสดงออกลักษณะนั้น) การทำให้ดีเอ็นเอพาหะที่ได้รับการเชื่อมต่อดังกล่าวเข้าไปในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการแสดงออกลักษณะนั้น หรือขั้นตอน transformation นั้นเอง ตัวอย่างผลงานที่เกิดจากงานด้านพันธุวิศวกรรมคือ การทำให้เซลล์แบคทีเรียผลิตอินซูลินของคน แล้วนำอินซูลินที่ได้มารักษาโรคเบาหวาน ซึ่งสามารถทดแทนการผลิตอินซูลินแบบเดิมที่ได้จากการสกัดจากตับอ่อนของหมูหรือแกะ ซึ่งยุ่งยากและมีราคาแพง |
Mutant | พันธุ์กลาย, ผลจากการกลาย, สิ่งมีชีวิตที่สารพันธุกรรมหรือดีเอ็นเอ เกิดการกลายพันธุ์ขึ้นหนึ่งลักษณะหรือมากกว่า สามารถถ่ายทอดไปยังรุ่นถัดไป และสังเกตเห็นผลที่เกิดจากการกลายพันธุ์ได้ |
Mutation | การกลายพันธุ์, การกลาย, การเปลี่ยนแปลงของสารพันธุกรรมหรือดีเอ็นเอ(DNA) ของเซลล์สิ่งมีชีวิตซึ่งสามารถถ่ายทอดไปยังลูกหลานได้ |
Genome | จีโนม เนื่องจากการทำงานของเซลล์สิ่งมีชีวิตอาศัยการทำงานของโปรตีนมากมายหลายชนิด ดังนั้นดีเอ็นเอจึงประกอบด้วยรหัสสำหรับการสร้างโปรตีนจำนวนมาก รหัสหนึ่งชุดของดีเอ็นเอสำหรับการสร้างโปรตีนแต่ละชนิดเรียกว่า ยีน ในกระบวนการสร้างโปรตีนเริ่มต้นด้วยยีนถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) เรียกกระบวนการนี้ว่า transcription หลังจากนั้นรหัสของ mRNA แปลเป็นกรดอะมิโนเรียกกระบวนการนี้ว่า translation เมื่อกรดอะมิโนที่ได้มาต่อกันจะกลายเป็นโปรตีนตามชนิดที่เซลล์ต้องการ สำหรับยีนทั้งหมดของสิ่งมีชีวิตเรียกว่า จีโนม |
Restriction enzyme | เอนไซม์ตัดจำเพาะเอนไซม์ตัดจำเพาะเป็นเอนไซม์ตัดดีเอ็นเอในตำแหน่งที่มีลำดับเบสจำเพาะ ทำให้ได้ปลายดีเอ็นเอ 2 แบบ คือ ปลายเหนียว (sticky end) ซึ่งเป็นปลายที่มีสายดีเอ็นเอสายหนึ่งยื่นออกมา และปลายเรียบ (blunt end) ซึ่งเป็นปลายที่ไม่มีการยื่นออกมาของสายดีเอ็นเอ เมื่อตัดดีเอ็นเอ 2 ตัวอย่างด้วยเอนไซม์ชนิดเดียวกัน ทำให้ดีเอ็นเอทั้งสองนั้นเชื่อมต่อกันได้พอดี ซึ่งมีประโยชน์อย่างมากในงานด้านพันธุวิศวกรรม |
Site-directed mutagenesis | การทำให้เกิดการกลายพันธุ์เฉพาะที่วิศวกรรมโปรตีนเป็นการศึกษาโปรตีนที่สนใจโดยการเปลี่ยนแปลงดีเอ็นเอเพื่อให้ได้โปรตีนที่มีกรดอะมิโนที่ตำแหน่งที่ต้องการศึกษาเปลี่ยนแปลงไป เพื่อศึกษาหน้าที่และความสำคัญของกรดอะมิโน ดังนั้นการทำให้เกิดการกลายพันธุ์เฉพาะที่จึงมีความสำคัญต่องานวิศวกรรมโปรตีน โดยเริ่มจากดีเอ็นเอสายเดี่ยวซึ่งเป็นดีเอ็นเอต้นแบบ แล้วสังเคราะห์ดีเอ็นเอสายใหม่โดยการคัดลอกจากดีเอ็นเอต้นแบบโดยใช้ primer ที่มีเบสผิดไป 1 ตำแหน่ง ผลก็คือจะได้ดีเอ็นเอที่มีเบสผิดไป 1 ตำแหน่ง ซึ่งส่งผลให้เมื่อมีการแปลรหัสของดีเอ็นเอจะได้โปรตีนที่มีกรดอะมิโนเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมในตำแหน่งที่ต้องการ และเมื่อนำโปรตีนกลายพันธุ์ไปศึกษาหน้าที่จะทำให้รู้ว่ากรดอะมิโนในตำแหน่งนั้นมีความสำคัญต่อหน้าที่ของโปรตีนอย่างไร |
Transcription | กระบวนการถอดรหัสลำดับเบสของดีเอ็นเอเป็น messenger RNAกระบวนการสร้างโปรตีนเริ่มจากลำดับเบสของดีเอ็นเอถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) โดยกระบวนการที่เรียกว่า transcription ต่อมาลำดับเบสทีละ 3 เบสที่เรียงติดกันของ mRNA แปลรหัสเป็นกรดอะมิโนแต่ละตัว เช่น GCU เป็นอะลานีน (alanine) เรียกกระบวนการนี้ว่า translation ในกระบวนการนี้อาศัย ribosome (จับกับ mRNA ในขณะเกิดการแปลรหัส) transfer RNA (tRNA มีหน้าที่ลำเลียงกรดอะมิโนเข้าสู่ ribosome เพื่อมาเชื่อมต่อเป็นโปรตีนตามรหัสของ mRNA) เมื่อผ่านกระบวนการแปลรหัสได้โปรตีนตามชนิดที่เซลล์ต้องการ |
ตัวอย่างประโยค จาก Open Subtitles | |
---|---|
Did you confirm them against the DNA for the parents? | คุณเอาไปเทียบกับ ดีเอ็นเอ ของพ่อแม่เขาหรือเปล่า |
Vince masuka and his team are gathering dna,prints,and dental records. | วินซ์ มาซูกะ กับทีมของเขากำลังรวบรวม ดีเอ็นเอ ลายนิ้วมือ และประวัติการทำฟัน |
And the DNA is female. | และ ดีเอ็นเอ เป็นของผู้หญิง |
The perfect DNA sample. | ตัวอย่าง ดีเอ็นเอ ที่สมบูรณ์แบบ |
Nothing. No matches on prints, DNA, dental. | ไม่มี,ไม่มีอะไรเลย ลายนิ้วมือ ดีเอ็นเอ ฟัน |
Because dna trumps everything. | เพราะ ดีเอ็นเอ เหนือกว่าทุกสิ่ง |
He doesn't want to know. | สก๊อต เบเกอร์ ได้ตั้ง หน่วยตรวจ ดีเอ็นเอ ขนาดเล็ก |
Possible DNA from the Killer? | เป็นไปได้ไหม ว่าจะเป็น ดีเอ็นเอ ของฆาตกร? |
If the DNA won't tell us who it belonged to, maybe the address will. | ก็... ถ้า ดีเอ็นเอ ไม่บอกเรา ว่าใครเป็นเจ้าของมัน |
With all the dna samples from my sister's sweep, | โดยอาศัย ดีเอ็นเอ ที่ได้จากพี่สาวผม |
And you share trinity's dna. | แล้ว คุณก็มี ดีเอ็นเอ เดียวกับ ทรินิตี้ |
The police find arthur's dna. | ตำรวจ จะตรวจเจอ ดีเอ็นเอ ของอาร์เธอ |
We've got some dna going on in here. | เราต้องได้ ดีเอ็นเอ จากพวกนี้แน่ |
Why the dna testing? | แล้วตรวจ ดีเอ็นเอ ทำไมล่ะ |
The dna sweep didn't give them trinity. | ตัวอย่าง ดีเอ็นเอ ไม่ได้ทำให้จับทรินิตี้ได้ |
Akiyoshi Kanako's fingerprints and DNA were also found at that scene. | มีการตรวจพบ ลายนิ้วมือ กับ ดีเอ็นเอ ของ อาคิโยชิ คานาโกะ ในที่เกิดเหตุด้วยครับ |
I ran the DNA twice. | ฉันตรวจสอบ ดีเอ็นเอ สองรอบแล้ว |
We still need a little he-witch DNA. | เรายังต้องการ ดีเอ็นเอ ของพ่อมด |
And I thought that if I ingested fresh human DNA | และฉันคิดว่า ถ้าได้กิน ดีเอ็นเอ สดๆจากมนุษย์ |
We'll take his blood, run a DNA screen. | เราจะเอาเลือดเขามา ตรวจ ดีเอ็นเอ กัน |
That's not in her DNA. | นั่นไม่อยู่ใน ดีเอ็นเอ ของเธอหรอก |
That's part of a sniper's DNA. | เป็น ดีเอ็นเอ ของนักแม่นปืนเลยล่ะ |
They slipped away, but they may have left some DNA behind in this. | พวกเขาหนีไปได้ แต่ก็ทิ้ง ดีเอ็นเอ ไว้เป็นหลักฐาน |
Now, the DNA extraction didn't complete, but it went far enough to tell us that you are looking for a female. | แม้ว่าการสกัด ดีเอ็นเอ จะยังไม่เสร็จ แต่มันก็ ชี้ให้เราเห็นว่า เราต้องการเป้าหมายที่เป็นหญิง |
The test results came back on the heart, and the D.N.A. was a match for Kathryn. | ผลตรวจหัวใจจากแล็บมาแล้ว, ดีเอ็นเอ ตรงกับของแคทรีน |
He's rescuing you, and it's in our D.N.A. | เขาช่วยชีวิตธอ และมันอยู่ใน ดีเอ็นเอ ของพวกเรา |
His fingerprints, DNA, work history, medical records, everything identifies him as Alfayat. | ลายนิ้วมือของเขา, ดีเอ็นเอ ประวัติการทำงาน บันทึกการรักษา ทุกอย่างระบุว่า เขาคืออัลฟาเหย็ด |
You know, D.N.A. and stuff. | เธอรู้จัก ดีเอ็นเอ อะไรพวกนี้ |
Little thing called DNA, and we're workin' with it over at my foundation. | ไอ้สิ่งที่เขาเรียกว่า ดีเอ็นเอ แล้วเราก็เอามาศึกษาต่อที่มูลนิธิของผม |
Your DNA is stronger than the others. | ดีเอ็นเอ ของคุณแข็งแกร่งกว่าคนอื่นๆ |
They have the same exact DNA. | ดีเอ็นเอ ของพวกมันเหมือนกันเป๊ะ |
His DNA doesn't match anyone who's come through the portal since day one. | ดีเอ็นเอ ของเขาไม่ตรงกับ คนที่ผ่านประดูเวลาเข้ามา สักคนเดียว |
Cross-species DNA. ♪ Your ancient threat ♪ ♪ I can hear it from the garden ♪ | ดีเอ็นเอ ข้ามสายพันธุ์ โอ้ เหมือนรถซีคเป๊ะๆ |
DNA, deoxyribonucleic acid. | ดีเอ็นเอ ดิอ็อกซีริโบนูคลีอิก แอซิด |
DNA says otherwise, Don. | ดีเอ็นเอ บอกอีกอย่างหนึ่งนะ |
DNA confirmed, it's Jack. | ดีเอ็นเอ ยืนยัน มันคือแจ็ค |
Your dna matches his. | ดีเอ็นเอ เธอ ตรงกับ เขา |
Your DNA was found on this handkerchief. | ดีเอ็นเอของคุณตรงกับดีเอ็นเอในผู้เช็ดหน้า |
Your D.N.A. was on the prosthetic eye that Wendell stole. | ดีเอ็นเอของคุณที่อยู่ในลูกตาเทียม ที่เวนเดลขโมยไป |
I mean, the DNA of who I am is based on the millions of personalities of the programmers who wrote me. | ดีเอ็นเอของฉันเป็นใคร คือพื้นฐาน ในล้านบุคลิกภาพ ที่โปรแกรมเมอร์เขียนฉันขึ้นมา |