English-Thai: NECTEC's Lexitron Dictionary | |
---|---|
ดีเอ็นเอ | (n.) DNA See also: deoxyribonucleic acid Syn. กรดดีออกซีไรโบนิวคลิอิก |
อังกฤษ-ไทย: ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน | |
---|---|
deoxyribonucleic acid (DNA) | กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก (ดีเอ็นเอ) [พฤกษศาสตร์ ๑๘ ก.พ. ๒๕๔๕] |
DNA (deoxyribonucleic acid ) | ดีเอ็นเอ (กรดดีออกซีไรโบ-นิวคลีอิก) [พฤกษศาสตร์ ๑๘ ก.พ. ๒๕๔๕] |
replication | ๑. การพับทบ๒. การทำซ้ำ๓. การถ่ายแบบ (ดีเอ็นเอ) [แพทยศาสตร์ ๖ ส.ค. ๒๕๔๔] |
อังกฤษ-ไทย: คลังศัพท์ไทย โดย สวทช. | |
---|---|
Chromosome | โครโมโซมดีเอ็นเอของคนซึ่งประกอบด้วยยีนจำนวนมากซึ่งกำหนดลักษณะที่แสดงออก มีความยาวมากถ้าเอามาทำเป็นเส้นตรงจะมีความยาวมากกว่าเซลล์ ดังนั้นจะต้องมีวิธีบรรจุดีเอ็นเอทั้งหมดเข้าไปในเซลล์ วิธีที่ใช้คือให้เดีเอ็นเอซึ่งมีประจุลบเนื่องจากมีหมู่ฟอสเฟตยื่นออกมาโดยรอบทบกันไปมา แต่เนื่องจากประจุลบนั้นผลักกันเอง ทำให้เซลล์ต้องใช้โปรตีนที่มีประจุบวกเรียกว่า histone มาเป็นแกนกลางในการพันทบกัน ซึ่งดีเอ็นเอจะพันทบกันไปมาหลายชั้นอย่างแน่นมากจนได้เป็นแท่งของดีเอ็นเอที่มีขนาดพอที่จะบรรจุในเซลล์เรียกว่า โครโมโซม |
Clone | โคลน , วิธีการหรือกระบวนการที่ใช้สร้างสิ่งที่เหมือนกันโดยสมบูรณ์ ซึ่งอาจจะเป็นดีเอ็นเอ ยีน เซลล์ หรือสิ่งมีชีวิตก็ได้ นอกจากนี้ยังอาจหมายถึง สิ่งที่สร้างขึ้นมาจากกระบวนการดังกล่าวได้อีกด้วย คำว่า โคลน มีที่มาจากคำในภาษากรีกที่แปลง่า กิ่งก้าน [เทคโนโลยีชีวภาพ] |
DNA | ดีเอ็นเอ (Deoxyribonucleic acid)ดีเอ็นเอ มีชื่อเต็มคือ กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก (deoxyribonucleic acid) มีหน้าที่เป็นที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต มี 2 กระบวนการเข้ามาเกี่ยวข้องในการทำหน้าที่ของดีเอ็นเอ ซึ่งจะช่วยให้มีการถ่ายทอดลักษณะต่างๆ ไปยังรุ่นลูก คือ |
Gene | ยีนเนื่องจากการทำงานของเซลล์สิ่งมีชีวิตอาศัยการทำงานของโปรตีนมากมายหลายชนิด ดังนั้นดีเอ็นเอจึงประกอบด้วยรหัสสำหรับการสร้างโปรตีนจำนวนมาก รหัสหนึ่งชุดของดีเอ็นเอสำหรับการสร้างโปรตีนแต่ละชนิดเรียกว่า ยีน ในกระบวนการสร้างโปรตีนเริ่มต้นด้วยยีนถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) เรียกกระบวนการนี้ว่า transcription หลังจากนั้นรหัสของ mRNA แปลเป็นกรดอะมิโนเรียกกระบวนการนี้ว่า translation เมื่อกรดอะมิโนที่ได้มาต่อกันจะกลายเป็นโปรตีนตามชนิดที่เซลล์ต้องการ |
Genetic engineering | พันธุวิศวกรรมงานด้านพันธุวิศวกรรมเป็นงานเกี่ยวกับการทำให้สิ่งมีชีวิตมีลักษณะตามต้องการโดยอาศัยการส่งถ่ายดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะดังกล่าวเข้าไปในสิ่งมีชีวิตนั้น ดังนั้นงานด้านพันธุวิศวกรรมต้องอาศัยหลายขั้นตอนจนกว่าจะได้สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตามต้องการ ขั้นตอนหลักๆ ได้แก่ การสกัดแยกดีเอ็นเอทั้งหมดจากเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตามต้องการแสดงออกอยู่แล้วตามธรรมชาติ การแยกเอาเฉพาะดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการออกจากดีเอ็นเอที่แยกได้ดังกล่าวทั้งหมด การเชื่อมต่อดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการเข้ากับดีเอ็นเอพาหะ (ดีเอ็นเอที่ทำให้ดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะตามต้องการเพิ่มจำนวนและแสดงออกได้ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการแสดงออกลักษณะนั้น) การทำให้ดีเอ็นเอพาหะที่ได้รับการเชื่อมต่อดังกล่าวเข้าไปในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่ต้องการแสดงออกลักษณะนั้น หรือขั้นตอน transformation นั้นเอง ตัวอย่างผลงานที่เกิดจากงานด้านพันธุวิศวกรรมคือ การทำให้เซลล์แบคทีเรียผลิตอินซูลินของคน แล้วนำอินซูลินที่ได้มารักษาโรคเบาหวาน ซึ่งสามารถทดแทนการผลิตอินซูลินแบบเดิมที่ได้จากการสกัดจากตับอ่อนของหมูหรือแกะ ซึ่งยุ่งยากและมีราคาแพง |
messenger RNA (mRNA) | อาร์เอ็นเอนำรหัส, อาร์เอ็นเอที่ถูกสร้างขึ้นจากดีเอ็นเอเพื่อนำเอารหัสในการสร้างโปรตีนออกมาสร้างโปรตีนที่ไซโทพลาซึม [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
Genome | จีโนม เนื่องจากการทำงานของเซลล์สิ่งมีชีวิตอาศัยการทำงานของโปรตีนมากมายหลายชนิด ดังนั้นดีเอ็นเอจึงประกอบด้วยรหัสสำหรับการสร้างโปรตีนจำนวนมาก รหัสหนึ่งชุดของดีเอ็นเอสำหรับการสร้างโปรตีนแต่ละชนิดเรียกว่า ยีน ในกระบวนการสร้างโปรตีนเริ่มต้นด้วยยีนถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) เรียกกระบวนการนี้ว่า transcription หลังจากนั้นรหัสของ mRNA แปลเป็นกรดอะมิโนเรียกกระบวนการนี้ว่า translation เมื่อกรดอะมิโนที่ได้มาต่อกันจะกลายเป็นโปรตีนตามชนิดที่เซลล์ต้องการ สำหรับยีนทั้งหมดของสิ่งมีชีวิตเรียกว่า จีโนม |
Mutant | พันธุ์กลาย, ผลจากการกลาย, สิ่งมีชีวิตที่สารพันธุกรรมหรือดีเอ็นเอ เกิดการกลายพันธุ์ขึ้นหนึ่งลักษณะหรือมากกว่า สามารถถ่ายทอดไปยังรุ่นถัดไป และสังเกตเห็นผลที่เกิดจากการกลายพันธุ์ได้ |
Mutation | การกลายพันธุ์, การกลาย, การเปลี่ยนแปลงของสารพันธุกรรมหรือดีเอ็นเอ(DNA) ของเซลล์สิ่งมีชีวิตซึ่งสามารถถ่ายทอดไปยังลูกหลานได้ |
Primer | ดีเอ็นเอสายเดี่ยวสายสั้นๆ สามารถไปจับปลายของดีเอ็นเอตั้งต้นแต่ละสายprimer ถูกประยุกต์ใช้ในการเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอในหลอดทดลอง (Polymerase chain reaction, PCR) ในการทำ PCR ซึ่งปฏิกิริยาในหลอดทดลองประกอบด้วยดีเอ็นเอตั้งต้น (ดีเอ็นเอ 2 สายจับกัน) primer 2 สาย DNA polymerase (เอนไซม์ที่พบในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตทำหน้าที่สร้างดีเอ็นเอสายใหม่ต่อจาก primer โดยการคัดลอกจากดีเอ็นเอตั้งต้น) dNTPs (deoxynucleotide triphosphates เป็นหน่วยย่อยของดีเอ็นเอนำไปต่อโดย DNA polymerase เพื่อสร้างดีเอ็นเอสายใหม่) หลังจากนั้นปฏิกิริยาถูกควบคุมอุณหภูมิและเวลาเป็นรอบๆ โดยใช้เครื่องควบคุมอัตโนมัติ โดยแต่ละรอบเริ่มจากควบคุมอุณหภูมิและเวลาให้ดีเอ็นเอ 2 สายที่จับกันแยกออกจากกันเป็นดีเอ็นเอสายเดี่ยว 2 สาย แล้วควบคุมอุณหภูมิและเวลาให้ primer แต่ละสายจับกับดีเอ็นเอสายเดี่ยว แล้วควบคุมอุณหภูมิและเวลาอีกครั้งให้ DNA polymerase สร้างดีเอ็นเอสายใหม่ต่อจาก primer ดังนั้นเมื่อผ่านรอบแรกดีเอ็นเอเพิ่มขึ้น 2 เท่า และเมื่อเข้ารอบสองดีเอ็นเอที่เพิ่มขึ้น 2 เท่าในรอบแรกจะกลายเป็นดีเอ็นเอตั้งต้นของรอบสอง ทำให้เมื่อควบคุมอุณหภูมิและเวลาหลายๆ รอบดีเอ็นเอจะเพิ่มขึ้น 2 ยกกำลัง n เท่า เมื่อ n คือ จำนวนรอบ เนื่องจากใช้เวลาเพียงไม่กี่นาทีในแต่ละรอบ ทำให้เมื่อผ่านไปเป็นชั่วโมง ดีเอ็นเอจะเพิ่มขึ้นมากมายเพียงพอต่อการนำไปศึกษา ดังนั้น primer ช่วยให้การเพิ่มปริมาณดีเอ็นเอประสบผลสำเร็จ |
Restriction enzyme | เอนไซม์ตัดจำเพาะเอนไซม์ตัดจำเพาะเป็นเอนไซม์ตัดดีเอ็นเอในตำแหน่งที่มีลำดับเบสจำเพาะ ทำให้ได้ปลายดีเอ็นเอ 2 แบบ คือ ปลายเหนียว (sticky end) ซึ่งเป็นปลายที่มีสายดีเอ็นเอสายหนึ่งยื่นออกมา และปลายเรียบ (blunt end) ซึ่งเป็นปลายที่ไม่มีการยื่นออกมาของสายดีเอ็นเอ เมื่อตัดดีเอ็นเอ 2 ตัวอย่างด้วยเอนไซม์ชนิดเดียวกัน ทำให้ดีเอ็นเอทั้งสองนั้นเชื่อมต่อกันได้พอดี ซึ่งมีประโยชน์อย่างมากในงานด้านพันธุวิศวกรรม |
Site-directed mutagenesis | การทำให้เกิดการกลายพันธุ์เฉพาะที่วิศวกรรมโปรตีนเป็นการศึกษาโปรตีนที่สนใจโดยการเปลี่ยนแปลงดีเอ็นเอเพื่อให้ได้โปรตีนที่มีกรดอะมิโนที่ตำแหน่งที่ต้องการศึกษาเปลี่ยนแปลงไป เพื่อศึกษาหน้าที่และความสำคัญของกรดอะมิโน ดังนั้นการทำให้เกิดการกลายพันธุ์เฉพาะที่จึงมีความสำคัญต่องานวิศวกรรมโปรตีน โดยเริ่มจากดีเอ็นเอสายเดี่ยวซึ่งเป็นดีเอ็นเอต้นแบบ แล้วสังเคราะห์ดีเอ็นเอสายใหม่โดยการคัดลอกจากดีเอ็นเอต้นแบบโดยใช้ primer ที่มีเบสผิดไป 1 ตำแหน่ง ผลก็คือจะได้ดีเอ็นเอที่มีเบสผิดไป 1 ตำแหน่ง ซึ่งส่งผลให้เมื่อมีการแปลรหัสของดีเอ็นเอจะได้โปรตีนที่มีกรดอะมิโนเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมในตำแหน่งที่ต้องการ และเมื่อนำโปรตีนกลายพันธุ์ไปศึกษาหน้าที่จะทำให้รู้ว่ากรดอะมิโนในตำแหน่งนั้นมีความสำคัญต่อหน้าที่ของโปรตีนอย่างไร |
Transcription | กระบวนการถอดรหัสลำดับเบสของดีเอ็นเอเป็น messenger RNAกระบวนการสร้างโปรตีนเริ่มจากลำดับเบสของดีเอ็นเอถอดรหัสเป็น messenger RNA (mRNA) โดยกระบวนการที่เรียกว่า transcription ต่อมาลำดับเบสทีละ 3 เบสที่เรียงติดกันของ mRNA แปลรหัสเป็นกรดอะมิโนแต่ละตัว เช่น GCU เป็นอะลานีน (alanine) เรียกกระบวนการนี้ว่า translation ในกระบวนการนี้อาศัย ribosome (จับกับ mRNA ในขณะเกิดการแปลรหัส) transfer RNA (tRNA มีหน้าที่ลำเลียงกรดอะมิโนเข้าสู่ ribosome เพื่อมาเชื่อมต่อเป็นโปรตีนตามรหัสของ mRNA) เมื่อผ่านกระบวนการแปลรหัสได้โปรตีนตามชนิดที่เซลล์ต้องการ |
Vector | ดีเอ็นเอพาหะพลาสมิดตามธรรมชาติที่แยกได้จากแบคทีเรียมีการพัฒนาจนกลายเป็นดีเอ็นเอพาหะที่เหมาะสมใช้ในงานพันธุวิศวกรรม โดยพลาสมิดทำให้ดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะที่ต้องการสามารถเพิ่มจำนวนและแสดงออกได้ในเซลล์ที่ต้องการแสดงออกซึ่งลักษณะนั้น เริ่มแรกตัดพลาสมิดและดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะที่ต้องการด้วยเอนไซม์ตัดจำเพาะ แล้วเชื่อมต่อดีเอ็นเอทั้ง 2 ตัวอย่างด้วยเอนไซม์ ligase หลังจากนั้นส่งถ่ายเข้าสู่เซลล์ (transformation) ตัวอย่างพลาสมิดที่นิยมใช้ได้แก่ พลาสมิด pUC ซึ่งมีส่วนประกอบคือ ยีน B-galactosidase (lac Z) ยีนต้านทานต่อยาปฏิชีวนะแอมพิซิลิน ลำดับเบสที่จำเพาะของเอนไซม์ตัดจำเพาะหลายชนิดเรียงตัวซ้อนกันอยู่ในบริเวณยีน lac Z โดยมีลำดับเบสที่จำเพาะของเอนไซม์เพียง 1 ตำแหน่งต่อ 1 เอนไซม์ ดังนั้นบริเวณนี้จึงใช้เป็นที่เชื่อมต่อกับดีเอ็นเอที่ควบคุมลักษณะที่ต้องการเรียกบริเวณนี้ว่า multiple cloning site |
ตัวอย่างประโยค จาก Open Subtitles | |
---|---|
Now that it has fed on fresh DNA, it will mutate... becoming a stronger, faster hunter. | ตอนนี้มันได้ ดีเอ็นเอสด ๆ แล้ว มันจะ... แข็งแกร่งขึ้น เร็วและโหดร้ายขึ้น |
Tommy, if you do that again, I will resequence your D.N.A., so help me! | ทอมมี่ ถ้าทำแบบนั้นอีก ครูจะจัดดีเอ็นเอเธอใหม่ เดินไป |
That DNA test told on you. | ผล "ดีเอ็นเอ" ชี้แล้วว่าเป็นคุณ |
Did you confirm them against the DNA for the parents? | คุณเอาไปเทียบกับ ดีเอ็นเอ ของพ่อแม่เขาหรือเปล่า |
Severe stress makes women age prematurely because stress causes DNA in our cells to shrink until they can no longer replicate. | ความเครียดทำให้ผู้หญิงแก่ก่อนวัย ทำให้ดีเอ็นเอฝ่อ จนเซลล์ไม่ฟื้นฟู |
Vince masuka and his team are gathering dna,prints,and dental records. | วินซ์ มาซูกะ กับทีมของเขากำลังรวบรวม ดีเอ็นเอ ลายนิ้วมือ และประวัติการทำฟัน |
We continue to create bioroids from the very same DNA as you humans... genetically deleting negative emotions. | เรายังดำเนินการสร้างไบโอรอยด์ จากดีเอ็นเอที่เหมือนกันมากกับมนุษย์อย่างคุณ ...โดยตัดอารมณ์ทางลบออกจากพันธุกรรม |
Is mental improvement temporary because it lacks appropriate DNA conversion... because of a storage limitation, which tends to overload and disable the repaired area? | คือการปรับปรุงจิตชั่วคราว เพราะขาดการแปลงดีเอ็นเอที่เหมาะสม เนื่องจากมีข้อ จำกัด การจัดเก็บซึ่งมีแนวโน้ม ที่จะเกินพิกัดและปิดการใช้พื้นที่การซ่อมแซมหรือไม่ |
Murder weapon, entry wound DNA samples, prints, carbon fragments position of the corpse. | อาวุธสังหาร บาดแผล... ...ตัวอย่างดีเอ็นเอ ลายนิ้วมือ เขม่าดินปืน... ...ตำแหน่งของศพ |
You pissed yourself back there, you left your DNA at the scene of a double homicide... and there is nothing to indicate that I was ever there. | แกฉี่ราดไว้ในที่นั่น แกทิ้งดีเอ็นเอไว้ที่เกิดเหตุฆาตกรรมแล้ว และไม่มีอะไรที่โยงมาถึงฉันได้หรอก |
Oh,we found the syringe with the venom in it and your DNA on it in the tube you hid it in. | อ้อหรอ แต่เราเจอเข็มฉีดยาที่มีพิษนี่ และก็พบดีเอ็นเอของคุณ ในหลอดที่คุณซ่อนไว้อยู่ด้วย |
And the DNA is female. | และ ดีเอ็นเอ เป็นของผู้หญิง |
The perfect DNA sample. | ตัวอย่าง ดีเอ็นเอ ที่สมบูรณ์แบบ |
You think that belongs to our missing boat owner? | ไม่็หรอก แคลลีจ์ทดสอบดีเอ็นเอดูแล้ว เป็นละอองเลือดอาร์ทีเรียล |
A device that can alter DNA and restore the body to perfect health. | มันเป็นอุปกรณ์ทีค่สามารถ เปลี่ยนถ่ายดีเอ็นเอ และฟื้นฟูร่างกาย ให้กลับมาแข็งแรง |
Nothing. No matches on prints, DNA, dental. | ไม่มี,ไม่มีอะไรเลย ลายนิ้วมือ ดีเอ็นเอ ฟัน |
Which is why I did a DNA check on a lock of his hair found in Vesper's apartment. | ใช่ ฉันถึงเช็คดีเอ็นเอจากเส้นผม ที่พบในอพาร์ทเม้นท์ของเวสเปอร์ |
They must have come here in the past and obtained a DNA sample from a human subject. | เคยมาโลกเราแล้ว เก็บตัวอย่างดีเอ็นเอ ของมนุษย์เราไป |
How much can you tell us about it by decoding its DNA? | คุณบอกอะไรได้บ้าง จากการถอดรหัสดีเอ็นเอของมัน ? |
Because dna trumps everything. | เพราะ ดีเอ็นเอ เหนือกว่าทุกสิ่ง |
60% of necrophiles work in the death business, so be sure to canvass local cemeteries, mortuaries, and morgues. | ดังนั้นให้พุ่งเป้าไปยังคนจัดงานศพ, สัปเหร่อในพื้นที่ และเรามีตัวอย่างดีเอ็นเอของคนร้าย เราต้องการให้พวกคุณเก็บตัวอย่างของผู้ต้องสงสัยมาด้วย |
He doesn't want to know. | สก๊อต เบเกอร์ ได้ตั้ง หน่วยตรวจ ดีเอ็นเอ ขนาดเล็ก |
Possible DNA from the Killer? | เป็นไปได้ไหม ว่าจะเป็น ดีเอ็นเอ ของฆาตกร? |
If the DNA won't tell us who it belonged to, maybe the address will. | ก็... ถ้า ดีเอ็นเอ ไม่บอกเรา ว่าใครเป็นเจ้าของมัน |
If Trinity works in the public school system and we can't get the okay to swab these guys, we are beyond boned. | ถ้า ทรินิตี้ ทำงานในโรงเรียนของรัฐ และเราไม่ได้รับอนุมัติ ให้ตรวจดีเอ็นเอ ของคนพวกนั้น เราก็ไม่มีวัน จะได้ข้อมูลเลย |
I need you to get a DNA panel on this asap. | แต่ว่า ฉันต้องการให้นาย ตรวจดีเอ็นเออันนี้ ให้เร็วที่สุด |
With all the dna samples from my sister's sweep, | โดยอาศัย ดีเอ็นเอ ที่ได้จากพี่สาวผม |
And you share trinity's dna. | แล้ว คุณก็มี ดีเอ็นเอ เดียวกับ ทรินิตี้ |
The police find arthur's dna. | ตำรวจ จะตรวจเจอ ดีเอ็นเอ ของอาร์เธอ |
We've got some dna going on in here. | เราต้องได้ ดีเอ็นเอ จากพวกนี้แน่ |
Why the dna testing? | แล้วตรวจ ดีเอ็นเอ ทำไมล่ะ |
They have his dna. they're looking for a match. | พวกนั้น ได้ดีเอ็นเอของเขา กำลังหาตัวอยู่ |
The dna sweep didn't give them trinity. | ตัวอย่าง ดีเอ็นเอ ไม่ได้ทำให้จับทรินิตี้ได้ |
The fingerprints and DNA... they're from the same person! | ลายนิ้วมือ กับ ดีเอ็นเอ... มาจากคนๆ เดียวกันครับ! |
Akiyoshi Kanako's fingerprints and DNA were also found at that scene. | มีการตรวจพบ ลายนิ้วมือ กับ ดีเอ็นเอ ของ อาคิโยชิ คานาโกะ ในที่เกิดเหตุด้วยครับ |
I ran the DNA twice. | ฉันตรวจสอบ ดีเอ็นเอ สองรอบแล้ว |
We still need a little he-witch DNA. | เรายังต้องการ ดีเอ็นเอ ของพ่อมด |
After we make fake DNA test results, what do we do with that? | แต่รู้มั้ย หลังจากที่เราทำผลดีเอ็นเอปลอมขึ้นมา เราจะทำยังไงกับมัน |
And I thought that if I ingested fresh human DNA | และฉันคิดว่า ถ้าได้กิน ดีเอ็นเอ สดๆจากมนุษย์ |
A small trace of blood,any DNA would be enough to make an arrest. | รอยเลือดเล็กๆ หรือดีเอ็นเอ ก็น่าจะพอสำหรับการจับกุมค่ะ |